Op 14 mei werd in de middag de China Gyotaku-kunsttentoonstelling, die anderhalve maand zou gaan duren, geopend in het Chinees Cultureel Centrum. Tegelijkertijd werd het internationaal forum over culturele uitwisseling en hengelsport gehouden. De ceremonie werd bijgewoond door Xialong Yang, de minister van de afdeling Cultuur van de Chinese ambassade in Nederland, tevens directeur van het Chinees Cultureel Centrum, Joop Bongers, de voorzitter van Sportvisserij Nederland, Yong Zhang, contactpersoon van de Chinese hengelsportvereniging in Xiamen, Jan Zekveld, teamleider van het Nederlandse nationale team van sportvissers en Haoqian Li van een Chinees magazine over hengelsport. Er waren ook vertegenwoordigers aanwezig van drie hengelsport-clubs die net deelgenomen hadden aan de International hengelsport-wedstrijd in Kaapverdië, waarbij een derde plaats behaald werd. Het forum werd bezocht door veel beroemde personen uit de wereld van de hengelsport en ook door mensen die als hobby vissen uit Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De Nederlandse media die over hengelsport schrijven en enkele bekende fabrikanten van hengelsport-materialen uit China en Europa waren present. De meer dan 30 Gyotaku-schilderijen die de essentie van de Chinese Gyotaku-cultuur uitbeelden spraken tot de verbazing van de buitenlandse gasten. 

Xialong Yang wees er in zijn toespraak op dat vis in de Chinese cultuur staat voor overvloed. De Chinezen kennen een gezegde dat ongeveer zo luidt: “Elk jaar hebben we vis (over)”. Dit internationaal forum over culturele uitwisseling en hengelsport zal verder bijdragen aan het begrip tussen Chinese en Europese liefhebbers van hengelsport en het van elkaar leren. Het forum faciliteert zo de samenwerking op het gebied van hengelsport-toerisme en -handel. Gyotaku is zelden bekend onder de bevolking van Europa en de Verenigde Staten. Door middel van de Gyotaku-kunst hopen we dat Westerse mensen meer te weten komen over de diepgewortelde vis-cultuur in China. 

Xialong Yang lichtte toe dat sinds de oprichting van het Chinees Cultureel Centrum in 2016, ze veel activiteiten en tentoonstellingen georganiseerd hebben en daarmee het nieuwe venster voor de Nederlandse bevolking zijn geworden om de Chinese cultuur beter te begrijpen. Dit jaar bestaan de diplomatieke betrekkingen tussen China en Nederland 45 jaar. Dit forum over culturele uitwisseling en hengelsport en de Gyotaku-kunsttentoonstelling hebben een speciale betekenis en gebruiken een nieuwe invalshoek om de sociale communicatie tussen de twee landen te stimuleren. 



Joop Bongers gaf een toespraak over het thema en schetste de hengelsportindustrie in Nederland, de verantwoordelijkheid van de vereniging, de managementmethode en de richting van toekomstige ontwikkelingen. In Nederland treft men water en vis in overvloed aan. Het land telt meer dan 2 miljoen liefhebbers van hengelsport, waarvan 500.000 jongeren zijn en 150.000 toeristen uit andere landen. In totaal zijn er zo'n 850 clubs voor hengelsport en 7 hengelsportverenigingen op districtsniveau en 3 op nationaal niveau, met 90 medewerkers en 30.000 vrijwilligers. Op de Nederlandse zee kan men vrij vissen, maar voor rivieren is een vergunning nodig. Deze kost jaarlijks 40 euro. Nederlanders vissen niet om ze op te eten, maar voornamelijk voor het plezier. Ze zetten de vis na het vangen meestal terug in het water. 

De vertegenwoordiger van Beet, een Nederlands magazine over hengelsport, Yong Zhang, contactpersoon van de Chinese hengelsportvereniging in Xiamen en Qianhao Li, leidinggevende van een Chinees magazine over hengelsport, gaven een toelichting op ieders situatie, in de hoop zo van elkaar te kunnen leren en samen te werken. 

In deze tentoonstelling waren meer dan 30 Gyotaku-schilderijen te zien, die zorgvuldig geselecteerd waren uit meer dan 100 schilderijen die met elkaar streden. De afbeelding “Qi Guan Chang Hong, Bai Li”, geschilderd door Chunming Xie, lid van de vereniging van kunstschilders in Harbin en al meer dan 20 jaar als artiest en kunstschilder bezig met Gyotaku-kunst, won de gouden medaille. Voor zijn schilderij had hij 16 vissen en 29 dagen nodig. Directeur Xiaolong Yang overhandigde Chunming Xie de oorkonde. 


Chunming Xie liet zien hoe Gyotaku-kunst gemaakt wordt. 

Dit internationale forum over culturele uitwisseling en hengelsport en de Gyotaku-kunsttentoonstelling zijn onderdeel van een serie communicatie-activiteiten op het gebied van Chinese en Europese vis-cultuur. Het werd georganiseerd door het Chinees Cultureel Centrum in Den Haag, de Chinese en Nederlandse hengelsportverenigingen, met steun van bedrijven en organisaties uit China, Nederland en Frankrijk. 

Over Gyotaku 

Gyotaku (in het Japans 魚拓, van gyo “vis” + taku “wrijving”) is de traditionele Japanse manier om afdrukken van vissen te maken, een praktijk die dateert uit het midden van de 19e eeuw. Deze vorm van afdrukken maken van iets uit de natuur is mogelijk door vissers gebruikt om hun vangst vast te leggen, maar het is ook een kunstvorm op zich geworden.

Bij de vroegste afdrukken van objecten uit de natuur werd inkt of pigment rechtstreeks op het reliëf van het oppervlak van bladeren en/of andere relatief vlakke natuurlijke objecten aangebracht om een afdruk vast te leggen van maten, vormen, oppervlakte-texturen en verfijnde patronen van aders of schaal. Vaak werden beide zijden van een blad bedekt met inkt, waarna het blad in een gevouwen vel of tussen twee vellen papier geplaatst werd. Wanneer hier met de hand overheen gewreven werd of het door een drukpers gehaald werd, ontstond een spiegelbeeld van de boven- en onderzijde van hetzelfde blad. De afdrukken werden vaak gemaakt met zwarte inkt. De bloemen werden er later in geschilderd of getekend door de kunstenaar. In andere gevallen werd een platgedrukt of gedroogd blad of een plant eenmaal bedekt met zwarte inkt en vervolgens herhaaldelijk bedrukt in een drukpers. De oorspronkelijke donkere afdruk werd gebruikt als een kopie of proefafdruk. De volgende afdrukken, met lichtere restjes inkt, werden met de hand gekleurd om beter te lijken op de aanblik van de echte objecten. Deze methode is algemeen toepasbaar bij het maken van een afdruk van een vis. Daarnaast gebruikte men hout en bewerkte men dat tot afbeeldingen.

De directe methode wordt momenteel in de hele wereld gebruikt om afbeeldingen vast te leggen van een grote verscheidenheid aan onderwerpen. Zo worden de meeste afdrukken van vissen in het Westen gemaakt met de directe methode, waarna gekleurde inkt wordt gebruikt om de natuurlijke kleuren van de onderwerpen over te nemen. In tegenstelling tot afdrukken van platen of blokken waarin identieke, dubbele afbeeldingen kunnen worden gemaakt, levert de directe methode unieke afdrukken op die nooit identiek zijn, de zogenoemde monotypes.

Als een vorm van kunst wordt Gyotaku overal ter wereld beoefend. Maar zoals Chunming Xie al aangaf, het aantal mensen in China dat meedeed was niet meer dan 100. 

Vissen in Nederlandse schilderijen

Nederland heeft te maken met de Noordzee. De visserij is de belangrijkste bedrijfstak. Vanaf de 14e eeuw werd Nederland zelfs het machtigste land van de wereld door de exploitatie van haring en deed het wereldwijd zaken. Afbeeldingen van vissen komen regelmatig terug in de schilderijen uit die periode. In het midden van de 16e eeuw beschreef amateurbioloog Adriaen Coenen (1514-1587) vissen in detail vanuit het perspectief van de biologie. In zijn boek beschrijft hij allerlei vissen, van walvissen tot haring. 



Tijdens de Renaissance maakte de beroemde schilder uit Zuid-Holland, Pieter Bruegel de Oude (1525-1569) een gravure genaamd “De grote vissen eten de kleine”, wat de uitbuiting van arme mensen door rijke mensen impliceerde. 



Tijdens de Gouden Eeuw verschenen in steeds meer Nederlandse schilderijen afbeeldingen van vissen, vooral in stillevens. Dit weerspiegelt het dagelijks leven van de welgestelden. Deze stijl van olieverfschilderijen met dikke inkt is totaal verschillend van de lichte en frisse, zingevende stijl van schilderen in China. Als pionier van de barokke kunst maakte Clara Peeters (geboren in 1594, datum van overlijden onbekend) zelfs meer schilderen over vissen en garnalen. 



Informatie over de tentoonstelling 
Datum: Van 15 mei tot eind juni, maandag tot en met vrijdag van 10:30-17:00
Locatie: Tentoonstellingsruimte, begane grond, Chinees Cultureel Centrum in Den Haag
Spui 186, 2511 BW, Den Haag
Toegang: gratis